Дар шароити феълӣ, ки инсоният дар марҳилаи наве аз пешрафти таърихии худ қарор дорад ва рақобати байни тамаддунҳо бо суръати бесобиқа тавсеа меёбад, нақши фанновариҳои муосир, бахусус соҳаи технологияҳои иттилоотӣ ва илмҳои компютерӣ дар ташаккули ҳаёти иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва маънавии ҷомеа беш аз пеш муҳим гардидааст. Агар то чанд вақт пеш инсонҳо донишро асосан тавассути китобу дарсҳои анъанавӣ фаро мегирифтанд, имрӯз ин раванд тавассути компютер, шабакаҳои ҷаҳонӣ ва манобеи рақамӣ шакли нав гирифтааст. Дар чунин шароит, аҳамияти шахсоне чун омӯзгорон ва муҳаққиқони масъулиятшинос, ки дар рушди зеҳни насли нав ва роҳнамоии онҳо саҳм мегиранд, ниҳоят калон ва сарнавиштсоз мебошад.

Ҷомеаи иҷтимоии инсонӣ амалҳоеро анҷом медиҳад, ки онҳоро дар хотира нигоҳ медорад ва аз таҷрибаи худ бозтоб намуда, ба наслҳои оянда мерос мегузорад. Дар бозтоби таърихи инсонӣ на ҳар шахс абадзинда мемонад. Фақат он афроди камшумор боқӣ мегарданд, ки бо амали нек, сухани воло, зеҳни гиро, корнамоии шоиста, рафтори наку, фаъолияти босамар, дарки оқилонаву эҳсоси қаноатмандӣ ва амалҳои мондагор аз хотираҳо фаромӯш намешаванд. Зеро пайдоиши одам дар рӯйи замин аз он давр то алҳол таърихи дуру дарозе дошта, ба матлаби охирин ҳеҷ касро имкони омӯзишу таҳқиқи нуқот нагузоштааст. Вале ҳар як фард ба қадри зиндагӣ бурданаш арзиши худро доро мегардад. Ин арзиши зиндагӣ дар худ ченаки махсус гузошта, аз ҷониби шахси дигар ба қадре намоён мешавад. Ба таври лафзӣ ва ё дар китобе боқӣ мемонад.

Санаи 18 октябри соли 2025 дар Донишгоҳи давлатии Кӯлоб ба номи Абуабдуллоҳи Рӯдакӣ муҳокимаи рисолаи диссертатсионии унвонҷӯёи кафедраи ҳуқуқшиносии факултети таърих, ҳуқуқ ва муносибатҳои байналмилалӣ Ҷумъахони Саидҳои Латифзода дар мавзуи “Ҳуқуқ ба манзил: масъалаҳои назарӣ ва амалӣ”, зери роҳбарии доктори илмҳои ҳуқуқшиносӣ, профессор раҳмон Дилшод Сафарбек барои дарёфти дараҷаи илмии номзади илмҳои ҳуқуқшиносӣ аз рӯйи ихтисосҳои 12.00.01-Назария ва таърихи ҳуқуқ ва давлат; таърихи таълимот дар бораи ҳуқуқ ва давлат ва 12.00.02-Ҳуқуқи конститутсионӣ, ҳуқуқи мурофиаи судии конститутсионӣ; танзими ҳуқуқии ҳокимияти маҳаллӣ баргузор гардид.

Олимону донишмандон дар тӯли таърих ҳамчун нуру зиёи ҷомеа шинохта шудаанд, ки бо донишу таҷриба ва заҳмати пайвастаи худ роҳи пешрафту рушдро равшан месозанд. Онҳо на танҳо ба илму дониш ва кашфи ҳақиқатҳои нав, балки бо фаъолияти илмӣ ва фарҳангии худ заминаи устувори рушди соҳаҳои гуногуни ҳаёти иҷтимоӣ, иқтисодӣ ва маънавиро фароҳам меоранд. Нақш ва ҷойгоҳи чунин шахсиятҳо дар ҷомеа аз он ҷиҳат волост, ки онҳо бо садоқати комил ба касбу пеша арзишҳои инсонӣ ва фарҳангиро низ ҳифз ва густариш медиҳанд. Фидокорӣ, масъулияти баланд ва руҳияи созандагии аҳли илму дониш мисли чароғест, ки роҳи дигаронро равшан намуда, илҳоми таҳқиқотӣ ва эҷодиро дар дилҳои шогирдон ва ҳамкасбон бедор месозад.

Субҳи 18-уми октябри соли 2025 дар саҳни бинои маъмурии Донишгоҳи давлатии Кӯлоб ба номи Абуабдуллоҳи Рӯдакӣ машқи умумии пагоҳирӯзӣ бо иштироки ректори донишгоҳ, дотсент Сафарзода Мунир Ватан, сардори Раёсати кор бо ҷавонон ва варзиши вилояти Хатлон Насриддинзода Рамазон, роҳбарият, устодон, кормандон ва донишҷӯёни донишгоҳ баргузор гардид. Ин чорабинии варзишӣ дар заминаи татбиқи ҳидоятҳои Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон вобаста ба тарғиби тарзи ҳаёти солим ва рушди фарҳанги варзиш дар байни ҷавонон роҳандозӣ гардида, яке аз бахшҳои омодагӣ ба таҷлили ҷашни 80-солагии таъсиси донишгоҳ ба шумор меравад.

Зиндагӣ маҷмуаи бешу камист. Дарозои умр, ки дар муҳит ва бо  инсонҳои гуногун сипарӣ мешавад, дар тахайюлоти инсонӣ арзёбии фосилавӣ ба  ҳодисаву воқеаҳои рӯзгорро ташаккул медиҳад. Кас миёни хаёлоти рангини бознигарӣ ба гузашти умр, гоҳо мавҷуд ва ҳайсияти дӯстони худро дар тарозуи хаёл баркашида,  хулосаҳои мантиқӣ ва барои хеш дуруст мебарорад. Дар миёни дӯстони банда, ки хеле зиёданд, мақом ва манзалати яке аз дӯстони шарифам - устод Додарбек Сайдалиев хоса аст. Ӯ танҳо як дӯст нест, бародарест, ки аз мактаби бузурги одамияти баланд, ахлоқи ҳамида, заковатмандиву солорандешиаш ҷаҳон-ҷаҳон рамузи зиндагӣ бардоштаам. Бароям устод аст дар пайраҳои омӯзгори мактаби олӣ будан ва то ин дам, агар фаъолияти хоксоронаву шояд шоистаеро анҷом доданам.

Сухан дар бораи шахсияте меравад, ки рафтору кирдораш пурра ба байтҳои дар боло зикршуда мувофиқат мекунад. Ин шахсият дӯст ва бародари некноми ман- Саъдӣ Маҳдӣ (Исматзода Саъдӣ Маҳдӣ номи расмӣ), мебошад, ки барои ман бо чунин инсонҳо ошноиву ҳамкориву рафиқӣ мояи ифтихор аст. Расо 35 сол пеш ману Саъдӣ Маҳдӣ ҳамчун муаллими ҷавон дар кафедраи забони тоҷикӣ  ба пешаи омӯзгорӣ  қадам гузоштем. Шиносоии ман бо он кас хеле хотирмон ва фаромӯшнашуданӣ боқӣ монд. Бо вуҷуди он, ки  аз моҳи сентябр дарсҳо шуруъ шуда буд, вале ба таври воқеӣ бо устод Саъдӣ ҳангоми ба пахтачинӣ сафарбар намудани донишҷӯён ошноӣ пайдо намудем.

Гардишҳои таърих бо гирудорҳои худ коллективи бисёрҳазорнафараи Донишгоҳи давлатии Кӯлоб ба номи Абуабдуллоҳи Рӯдакиро, ки 80 сол қабл аз ин (1945), дар баробари ғалаба бар фашизми Германия ва ибтидои азнавбарқароркунии хоҷагии халқи Иттиҳоди Шуравӣ, бо номи Институти давлатии дусолаи муаллимтайёркунии Кӯлоб ва тибқи қарори Вазорати маданияти СССР аз 15 августи соли 1945, №1373 дар заминаи Омӯзишгоҳи омӯзгории Кӯлоб, ки қаблан номҳои курси педагогӣ (1931-1934), техникуми педагогӣ (1934-1935), комбинати педагогӣ (1935-1938)-ро доштааст, таъсис ёфта, бо Қарори Вазорати маорифи СССР аз моҳи августи соли 1945 аз Донишкадаи муаллимтайёркунии дусола ба Донишкадаи давлатии омӯзгории чаҳорсола табдил дода шуд, ҳамакнун, ба 80-умин баҳори таъсиси он расонид.

Рӯзҳои охири хатми донишгоҳ барои супоридани имтиҳоноти давлатӣ омодагӣ мегирифтам ва боре дар бораи фаъолияти оянда, яъне омӯзгор шудан, боз дар донишгоҳ андеша накарда будам. Махсусан, дар донишгоҳ, зеро устодони мо мисли шодравон Иззатулло Тамлихоев, Соат Чалишев, Аҳмад Алиев, Қаюм Сангов, Ғоиб Мирзоев, Грез Иброҳимов, Ёралӣ Содиқов, Абдулҳай Қаландар, Маҳтовбӣ Мирзоева ва дигарон худро аз мову донишамон то андозае, ки майлу хоҳишат бедор гардад, қаноатманд нишон намедоданд. Ин боис гардида буд, ки дар бораи кор дар донишгоҳ тамоман андеша накунам.