Дар ҳар давру замон шахсиятҳое ҳастанд, ки бо ҳузури худ дар ҷомеа на танҳо як соҳаро рушд медиҳанд, балки рӯҳияи умумии маърифатро боло мебаранд. Онҳо мисли чароғи равшан дар шаби тира роҳнамоӣ мекунанд, насли навро ба роҳи дурусти дониш, хирад ва садоқат мебаранд. Яке аз чунин чеҳраҳои барҷаста дар фазои илму фарҳанги муосири тоҷик Худойдодова Шарофат Зардовна мебошад. 26 апрели соли 1967 дар шаҳри бостонии Кӯлоб, ки аз қадим гаҳвораи дониш ва маърифат буд, дар хонадони зиёӣ тифле ба дунё омад, ки баъдтар ба яке аз чеҳраҳои шинохтаи илм ва фарҳанг табдил ёфт. Ин чеҳраи муваффақ ва бонуи иззатманд аз овони кӯдакӣ бо муҳаббати беандоза ба китоб, сухан ва забон тарбия ёфт. Омӯзишро дар мактаби миёнаи №9-и шаҳри Кӯлоб (1974–1984) оғоз намуда, аллакай дар он айём аз худ истеъдоди хос дар сухан, навишт ва таҳлил нишон медод.

Дар ҷануби Тоҷикистон, дар яке аз  шаҳрҳои қадимтарини он- Кӯлоби бостонӣ, муассисаи бонуфузи таълимие бо номи Донишгоҳи давлатии Кӯлоб ба номи Абуабдуллоҳи Рӯдакӣ қарор дорад, ки дар тули ҳаштод соли охир яке аз парчамбардорони илму маърифат мебошад. Дар тули ин солҳо ин муассисаи таълимӣ дар тайёр намудани ҳазорон ҳазор мутахассисони соҳаи илму маориф ва дигар самтҳои хоҷагии халқи Тоҷикистон саҳми босазои худро гузошта, барои манфиати миллату давлат хизматҳои шоён ба анҷом дода истодаанд. Ногуфта намонад, ки ин боргоҳи илму дониш бо тавассути устодони заҳматқарин ва олимони масъулиятшинос чароғи маърифатро дар дилу зеҳни ҳазорон насли ҷавонону умедбахш доимо фурӯзон нигоҳ дошта истодаанд.

Аҳли омӯзгорон, толибилмон ва донишмандони соҳаи маорифи Тоҷикистон 4 сол пеш 80-солагии таваллуди Ҷумъа Шарифовро қайд намуданд. Ҷумъа Шарифов яке аз педагогҳои эътирофгашта, олими дурандеш, хушгуфтору хушрафтор ва нозуктабиат буд. Соли 1958 шиносоии аввалини мо дар Донишкадаи давлатии Кӯлоб сурат гирифт. Аз он вақт солҳои зиёд сипарӣ шуд. Ҷумъа Шарифов дар курси дуюм таҳсил мекард. Ба ёд меорам, ки дар гурӯҳи онҳо чӣ қадар ҷавонони илмдӯсту қобилиятнок таҳсил мекарданд: Қурбонов Р. (аз н. Комсомолобод (Нурободи имрӯза)), Ҳазратқулов Н. ва Ҳошимов (аз н. Совет (ҳозира Темурмалик)), Акбаров Р. (аз н. Муминобод) ва дигарон.

Дар остонаи ҷашни пурифтихори 80-солагии Донишгоҳи азизам, бо эҳсоси гарми фарзандӣ ва сидқи шогирдӣ, хостам ҳарфи муҳаббат ва каломи саодатро дар васфи инсони наҷибу омӯзгори машъалафрӯз- Савронбӣ Раҳимовна-номзади илмҳои педагогӣ, дотсент, баён намоям, ки бо меҳру садоқати бемисл роҳи илму маърифатро равшан месозад. Инсонҳое ҳастанд, ки тамоми умр бо рисолати бузург - парвариши насл, тарбияи ақлу ахлоқ ва рӯҳу дили инсонҳо, содиқ мемонанд. Онҳо мисли шамъ месӯзанд, роҳи дигаронро равшан мекунанд ва худи худро фидои нуру гармӣ месозанд. Яке аз ҳамин гуна шахсиятҳои фидокор ва матин, устоди арҷманд, ҳамқадаму ҳамнафаси донишгоҳ, зани қавиирода, серталош, зиёии хирадафрӯзу омӯзгори синасӯз- Савронбӣ Раҳимовна, мебошад.

Дар байни донишмандони соҳаи таҳлили математика дар охирҳои асри XX Акбаров Раҳмат ҷои сазоворро муносиб аст. Ӯ баъди хатми омӯзишгоҳи педагогии ш.Кӯлоб (1957) таҳсилро дар ДДК (1957-1962) идома дод. Зарур аст, ки чанд сатр дар ин бора сабт карда шавад. Акбаров дар ин боргоҳи маърифат аз омӯзгор сар карда ба ҳамаи дараҷаҳои илмӣ ва роҳбарӣ–муаллими калон, номзади илм (1980), дотсент (1988), мудири кафедраҳои математикаи олӣ ва таҳлилӣ математика (1982-1998), декани факултети математика (1998-2004), профессор ва мудири кафедраи таҳлили математикӣ ва назарияи функсияҳо (2004-2012), доктор (2009) соҳиб гаштааст.

Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон омӯзгоронро дар ҳар мулоқоту суханрониҳояшон бо ихлосмандӣ қадршиносӣ намуда, таъкид доштаанд, ки «Муаллим, пеш аз ҳама, афрӯзандаи чароғи дурахшони илму дониш аст ва қисми асосии зиёиёни кишварро муаллимон ташкил мекунанд». Воқеан ҳам, омӯзгор чароғест, ки баҳри равшании дигарон тамоми неру ва тавонмадии худро сарф менамояд. Аз ин аст, ки омӯзгорро «муҳандис»-и руҳи инсон номидаанд. Донишгоҳи давлатии Кӯлоб ба номи Абуабдуллоҳи Рӯдакӣ ҳамчун махзани илму дониш дар тайёр кардани кадрҳои баландихтисос, махсусан дар соҳаи маориф нақши бориз дорад. Ин даргоҳи муқаддасро ҳазорҳо ҳазор мутахассисоон хатм кардаанд, ки хизмати онҳо дар рушди соҳаҳои хоҷагии халқи кишвар расидааст ва расида истодааст.

Имрӯз ҷомеаи ҷаҳонӣ дар давраи ниҳоят ҳассос ва пурмоҷаро қарор дорад, ки таъсири он ба табақаҳои мухталифи ҷомеаи Тоҷикистони азизамон, махсусан ба ҷавонон ҳам мерасад. Пеш аз ҳама имконияти дастрас намудани маълумоти зиёд ва таъҷилӣ ба ҷомеаи муосир имконияти вайрон намудани арзишҳои фарҳанги асрҳо қабул намудаи халқамонро фароҳам меоварад ё чуноне ки мегӯянд, таъсири манфии худро мерасонанд. Шабакаи ҷаҳонии Интернет ва дигар рӯзномаю маҷаллаҳо дар баробари фоидаю саҳми беандозаи худ ҷиҳати дастрас намудани ҳама гуна маълумоту дархостҳо ба равнақи арзишҳои имрӯзаи миллӣ зуд таъсир мерасонад. Пешрафти техника ва технологияи иттилоотӣ ба истифодабарандагони он зарари маънавӣ ва ҷисмонӣ ворид мекунад.

Воқеан, Донишгоҳи давлатии Кӯлоб ба номи Абуабдуллоҳи Рӯдакӣ аз қабили бонуфузтарин марказҳои таълимии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба шумор рафта, дар тули ҳашт даҳсола ҳамчун макони парвариши дониш ва маърифат барои наслҳои зиёде хизмат намудааст. Ҳадафи асосии ин боргоҳи маърифат тарбияи мутахассисони соҳаи омӯзгорӣ мебошад, ки нақши калидӣ дар рушди низоми маорифи кишвар доранд. Аз рӯзҳои нахустини таъсисёбӣ то ба имрӯз, Донишгоҳ рисолати хешро дар самти тайёр намудани кадрҳои соҳаи омӯзгорӣ ва дигар мутахассисон бо масъулияту фидокорӣ ба ҷо овардааст.

Рушди илму маърифат дар ҷомеаҳои муосир бевосита ба фаъолияти муассисаҳои таҳсилоти олӣ алоқаманд аст. Донишгоҳи Давлатии Кӯлоб ба номи Абуабдуллоҳи Рудакӣ, ки соли 1945 таъсис ёфтааст, дар тӯли ҳаштод сол ба яке аз марказҳои муҳими илмию таълимии кишвар табдил ёфта, дар ташаккули кадрҳои миллии соҳаҳои мухталиф саҳми арзанда дорад. Донишгоҳ санаи 15 августи соли 1945 дар шароити баъдиҷангии мураккаб бо мақсади омода намудани омӯзгорон барои мактабҳои миёнаи минтақаи ҷануби Тоҷикистон таъсис ёфт. Дар марҳилаи ибтидоӣ он ҳамчун Омӯзишгоҳи муаллимтайёркунӣ фаъолият мебурд. Бо вуҷуди набудани инфрасохтор ва мутахассисон, фаъолияти таълимӣ бо масъулияти баланд ба роҳ монда шуд.